در بازار خرسی ارز دیجیتال چه کنیم؟
نگه داشتن اعصاب هنگام ترید آسان نیست زیرا ارزهای دیجیتال، گاهی ضررهای بزرگی به خصوص در بازار خرسی ارز دیجیتال، ایجاد میکنند اما ناراحت نباشید. مراحلی که در ادامه خواهیم گفت را دنبال کنید و از این فرصت بازار نزولی نهایت استفاده را ببرید! بسیاری از سرمایه گذاران، چه مبتدی و چه کهنه کار، در بازار خرسی به دام میافتند و نمیتوانند بدون متحمل شدن زیانهای سنگین سرمایه خود را خارج کنند. طبق دادههای Intotheblock، حدود 39%از سرمایهگذاران بیتکوین و بیش از 28% از سرمایهگذاران اتریوم در حال حاضر «بی پول» هستند. به این معنی که قیمت هر دو ارز دیجیتال اکنون کمتر از آن چیزی است که برای آنها پرداخت کردهاند. برای سایر داراییها مانند کاردانو، بیش از 89% سرمایه گذاران در وضعیت قرمز هستند.
در بازار خرسی ارز دیجیتال چه کنیم؟
زمانی که بازار رمز ارزها به شدت نوسان میکنند، قرار نیست که بنشینید و لحظه لحظه سقوط سبد سهام خود را تماشا کنید. در ادامه 4 مورد از کارهایی که در بازار خرسی ارز دیجیتال باید انجام دهید آورده شده است.
.1هنگام کاهش قیمت، میانگین قیمت خرید را کم کنید.
سرمایهگذارانی که ارز فیات یا استیبل کوینها را در سبد خود نگه داشتهاند، توانایی «buy the dip» یا «خرید در کف» را خواهند داشت. این عبارت رایج که در صنعت کریپتو استفاده میشود، به خرید مقداری ارز رمزنگاری شده در زمانی که یک اصلاح نزولی قابل توجه در بازار ایجاد شده، اشاره دارد.
ایده این است زمانی که قیمت ها به اوج قیمت قبلی خود بازگردند، خریداران کف قیمت، سود خوبی خواهند داشت. این موضوع منعکس کننده نصیحت اسطوره معاملات سهام، وارن بافت است که زمانی گفت:
“وقتی خون در خیابان ها به راه افتاد، شما خرید کنید!”
در حالی که خرید در کفهای قیمتی میتواند در یک معامله انجام شود، توصیه میشود چیزی به نام «میانگینسازی هزینه دلار DCA» را اجرا کنید. این موضوع شامل تقسیم وجوه ذخیره شما به بخشهای کوچکتر و انجام چندین معامله در طول زمان است. یعنی اینکه کل سرمایه خود را به یکباره خرید نکنید. بلکه پله پله و با تقسیم سرمایه به چند بخش، خرید را انجام دهید.
برای مثال فرض کنید 1000 دلار ذخیره دارید. یک استراتژی خوب DCA این است که مبلغ را به پنج بخش 200 دلاری یا حتی 10 قسمتی 100 دلاری تقسیم کنید و معاملات را با استفاده از آن مقادیر تقسیم شده انجام دهید.
تصوری که پشت این موضوع وجود دارد این است که تشخیص اینکه دقیقاً چه زمانی یک دارایی به کف قیمتی رسیده فوق العاده دشوار است. بنابراین به جای اینکه تمام پول خود را یکباره خرج کنید، معمولاً بهتر است مقدار کمی بخرید و منتظر اینکه ببینید قیمت دارایی بیشتر میشود یا خیر، بمانید. اگر قیمت کاهش یافت، پله بعدی را بخرید. انجام این کار معمولاً نتایج بسیار بهتری نسبت به زمانی که تمام سرمایه خود را در یکجا سرمایهگذاری کنید، به دست میآورد.
.2از شاخص ها برای یافتن بهترین نقطه ورود استفاده کنید.
برای سرمایهگذارانی که درک بالاتری از تحلیل تکنیکال دارند، با استفاده از پیشبینی حرکات قیمت دارایی بر اساس روند نمودارها، شاخصها و الگوها میتوان از استانداردهای خاصی برای سنجش زمانی که دارایی به پایینترین کف قیمتی خود رسیده است، استفاده کرد. البته، هیچ شاخصی کاملاً بیخطا نیست اما اغلب میتوانند به شما سیگنال قوی برای خرید بدهند.
یک روش رایج استفاده از شاخص قدرت نسبی (RSI) است. RSI یک نوسانگر حرکتی است که با یک کانال و خطی که در داخل و خارج از آن نوسان میکند، مشخص میشود. دو عنصر کلیدی برای این ابزار وجود دارد:
خرید بیش از حد: هنگامی که خط نشانگر بالای کانال شکسته میشود، دارایی مورد نظر در منطقه «اشباع خرید» در نظر گرفته میشود. به عبارت دیگر، بیش از حد ارزشگذاری شده است و معمولاً نشان میدهد که قیمتها به زودی کاهش مییابد.
فروش بیش از حد: هنگامی که خط نشانگر زیر کانال شکسته میشود، دارایی مورد نظر «اشباع فروش» یا کمتر از ارزشگذاری شده در نظر گرفته میشود و معمولاً نشان میدهد که قیمتها به زودی افزایش مییابد.
در حالی که این دو سیگنال را میتوان به تنهایی برای تأثیرگذاری خوب مورد استفاده قرار داد، همیشه اشباع خرید یا اشباع فروش را به خصوص در بازههای زمانی پایینتر مانند گزینههای چهار ساعته، ساعتی یا 30 دقیقه ای، به طور دقیق پیش بینی نمیکنند. یک روش بهتر استفاده از استراتژی واگرایی RSI است.
نکتهای که در مورد RSI باید به آن توجه کرد این است که معمولاً از الگوی مشابهی با قیمت دارایی پیروی میکند. به این معنی که وقتی قیمت کاهش مییابد، خط شاخص RSI نیز کاهش مییابد. با این حال، مواقعی وجود دارد که دو خط در جهت مخالف حرکت میکنند. این به عنوان واگرایی RSI شناخته میشود و معمولاً شروع یک روند معکوس را نشان میدهد.
برای مثال، در زیر میتوانیم واگرایی RSI در نمودار روزانه بیتکوین (A) را ببینیم که نشاندهنده یک روند معکوس قوی و به دنبال آن افزایش قیمت است. سه ماه بعد، یک واگرایی دیگر RSI (B) ظاهر شد. این بار در منطقه اشباع خرید، معکوس روند نزولی ظاهر شد که به سرعت پس از آن کاهش قیمت رخ داد.
.3سبد سرمایه گذاری خود را با رمز ارزهای مختلف، متنوع کنید.
درست مانند اینکه پیشبینی دقیق کفترین قیمت در بازار خرسی تقریباً غیرممکن است، همچنین نمیتوان دقیقاً دانست که کدام یک از بیش از 17000 ارز دیجیتال، سریعترین بازیابی را خواهند داشت یا به بالاترین سطح صعود میکنند.
یکی از راههای محافظت از سبد سرمایه گذاری، استفاده از DCA برای طیف وسیعی از داراییهای رمزنگاری است. با این کار شاید خرید و فروش شما در حجم کوچکتری انجام گیرد اما در عوض، ریسک کلی خود را کاهش خواهید داد. البته، انتخاب تصادفی و بدون تحقیق ارزهای دیجیتال و سرمایهگذاری روی آنها کافی نیست. شما باید روی هر ارزی که قصد خرید آن را دارید، بررسی دقیق انجام داده و به دنبال موارد زیر باشید.
بالاترین رکورد قیمت قبلی: هیچ ارز دیجیتالی تضمین نمیدهد که به بالاترین قیمت خود بازگردد اما میتواند به شما ایده دهد که چه پتانسیلی دارد.
بررسی عملکرد گذشته: با استفاده از ابزارهایی مانند TradingView به تاریخچه قیمت دارایی نگاه کنید و ببینید که در طول نزولهای قبلی چقدر بهبود یافته است. آیا به شدت با بقیه بازار همبستگی دارد یا از سایر ارزهای پیشرو بهتر عمل میکند؟ عملکرد قبلی هیچ تضمینی برای فعالیت قیمت در آینده نیست اما تاکید میکنم ایدهای تقریبی بوده از آنچه ممکن است به شما ارائه دهد.
پیگیری اعلامیههای نقشه راه آتی: یکی از مواردی که میتواند به بازیابی سریع یک ارز کمک کند، رسیدن بهروزرسانی بزرگ یا توسعه نقشه راه است. این موارد میتواند شامل مواردی مانند تغییر نام تجاری، راه اندازی شبکه اصلی یا یک مشارکت جدید باشد.
.4عصبانی نشوید!
ممکن است بیمعنا به نظر برسد اما مدیریت احساسات در بازارهای نزولی آنقدرها هم که به نظر میرسد آسان نیست. در واقع، اغلب به عنوان سختترین چیز برای یادگیری نحوه معامله گری حرفهای توصیف میشود. بنجامین گراهام، اقتصاددان مشهور آمریکایی، زمانی گفت:
«افرادی که نمی توانند بر احساسات خود مسلط شوند، برای سود بردن از فرآیند سرمایه گذاری مناسب نیستند.»
یک قدم مهم این است که بدانیم ترس و طمع محرکهای قدرتمندی هستند و اغلب میتوانند به قضاوتهای فوری منجر شوند که به از دست دادن سرمایه منتهی میشود. داشتن یک برنامه مشخص در ذهن قبل از انجام معامله میتواند بین کسب سود یا از دست دادن پول تفاوت ایجاد کند. برای مثال این میتواند به سادگی حالتی باشد که بگوییم: «وقتی من یک واگرایی RSI صعودی در نمودار روزانه میبینم، مقدار X را به معامله اختصاص میدهم و در Y سود میبرم.»
کسب سود یکی دیگر از چیزهای به ظاهر آسان اما فوق العاده دشوار است. طمع اغلب میتواند شما را در معامله فریب دهد، به این امید که دارایی از نظر قیمت بالاتر رود. همیشه سعی کنید حد ضرر را برای معاملات خود لحاظ کنید.
بازار کریپتو فوقالعاده بیثبات و پر نوسان بوده و ممکن است اگر فرصت خرید در افت قیمتها را از دست داده باشید، نا امید شوید. با این حال به خاطر داشته باشید همواره قسمتی از سبد سرمایهگذاری خود را به استیبل کوین اختصاص دهید تا بتوانید در بازار خرسی ارز دیجیتال پله پله میانگین قیمت خرید ارزهای خود را کاهش داده و زودتر به سود برسید. آیا شما در وضعیت فعلی بازار، دستورالعمل ها را انجام داده اید؟ تجربه های خود را با ما به اشتراک بگذارید.
کمترین قیمت تاریخی (ATL)
آشنایی و درک مفاهیم پایه و کلیدی در بازار ارزهای رمزپایه یکی از مهم ترین و اصلی ترین ملزوماتی است که هر تریدر و سرمایه گذار تازه واردی باید در نظر داشته باشد. اگر با اصطلاحات مختلف این بازار آشنایی داشته باشید، دنبال کردن اخبار و تحلیل های تکنیکال برای شما ساده خواهد بود و این در نهایت می تواند منجر به تصمیم گیری صحیح در مواجهه با رویداد های مختلف در بازار شود. در این مقاله به بررسی یک از اصطلاحات کاربردی و رایج بازار ارزهای دیجیتال یعنی ATL یا کمترین قیمت تاریخی خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
ATL یعنی چه؟
ATL مخفف عبارت “All Time Low“ به معنای کمترین قیمت تاریخی است که برای اشاره به کمترین قیمتی که یک دارایی در طول تاریخ آن معامله شده است، به کار می رود. به عبارت دیگر برای نشان دادن حداقل قیمت نظری یک کوین یا توکن، می توان از All Time Low استفاده کرد که حداقل قیمتی است که خریدار بالقوه باید برای خرید یک دارایی هزینه کرده است.
این اصطلاح در تضاد با اصطلاح اوج قیمت تاریخی یا ATH به کار می رود.
اگر چه پایین ترین قیمت تاریخی (ATL) معمولاً فقط در ابتدای معرفی یک کوین و آغاز معاملات آن ثبت می شود، اما یک دارایی ممکن است چندین بار در بازه های زمانی مختلف و تحت تاثیر رویداد های متفاوت به این سطح قیمت سقوط کند.
زمانی که قیمت یک کوین یا توکن به این مقدار برسد، ممکن است بحث از دست دادن علاقه بازار به آن کوین یا توکن به میان بیاید.
بسیاری از سرمایه گذاران و تریدر ها رسیدن قیمت یک ارز دیجیتال به کمترین قیمت تاریخی (ATL) را به عنوان یک سیگنال برای خروج از بازار در نظر می گیرند و تصمیم می گیرند که برای جلوگیری از ضرر بیشتر کوین های خود را بفروشند.
این امر منجر به فروش با حجم زیاد می شود که ممکن است با افزایش عرضه در بازار باعث کاهش بیشتر قیمت دارایی شود.
دستیابی به ATL عدم اطمینان را برای آینده دارایی ایجاد می کند و باعث احساسات منفی در بازار می شود. پس رسیدن قیمت یک کوین یا توکن به ATL ، ممکن است یک دارایی بتواند دوباره ارزش خود را بازگرداند و یا نتواند این سقوط را بازیابی نکند. بدون هیچ گونه دلیل یا رویداد منطقی برای متوقف کردن، قیمت کوین یا توکن می تواند روند نزولی خود را حفظ کند.
نکته ای که بد نیست به آن اشاره شود این است که از اصطلاح ATL می توان برای کسری از یک ارز دیجیتال نیز استفاده کرد، چرا که ماهیت بازار ارزهای دیجیتال کسری است و معامله کسری از یک توکن یا کوین رایج است. برای درک بهتر اجازه دهید مثالی را بررسی کنیم. فرض کنید که پایین ترین قیمت یک ارز دیجیتال در تاریخ 10 دلار باشد. حتی اگر 0.1 آن ارز در یک بازه زمانی با قیمت 8 دلار فروخته شود ، در آن صورت ATL برای این ارز رمزپایه 8 دلار در نظر گرفته می شود.
دلایل سقوط به پایین ترین قیمت تاریخی (ATL) چیست؟
همانطور که اشاره شد، ATL معمولاً هنگام ورود دارایی به بازار، برای یک کوین یا توکن ثبت می شود. چرا که در ابتدای معرفی معمولا تریدر ها و سرمایه گذاران به دارایی های جدید اعتماد ندارند و این دلیل پایین بودن قیمت دارایی در ابتدای ورود به بازار است.
یکی دیگر از دلایل احتمالی رسیدن قیمت یک توکن یا کوین به کمترین قیمت تاریخی این است که خبر یا قانونی برای آن دارایی مشکل ساز شود.
مثلا زمانی که کشوری (که از ارز رمزنگاری شده استفاده می کند) قوانین جدیدی را وضع می کند که استفاده از دارایی جدید را تحت شعاع قرار می دهد و بر آن تاثیر منفی می گذارد. در چنین شرایطی دارایی قیمت خود را از دست می دهد و ممکن است به پایین ترین قیمت تاریخ خود سقوط کند و حتی ATL های جدید تر نیز بسازد.
ATL چه نقشی در تصمیمات معاملاتی دارد؟
از پایین ترین قیمت تاریخی (ATL) می توان به عنوان یک فاکتور کلیدی برای تعیین استراتژی سرمایه گذاری یا معاملاتی استفاده کرد. این مفهوم در واقع می تواند محرک استراتژی “خرید در قیمت پایین، فروش در قیمت بالا” باشد. بسیاری از تریدرها و سرمایه گذاران با خرید در کف (Buy the Dip) فرصت های سود آوری بزرگی را به دست می آورند.
برخی از سرمایه گذاران و تریدر های با تجربه ممکن است در ابتدای معرفی یک کوین یا توکن، پس از در نظر گرفتن فاکتور های فاندامنتال و ویژگی های پروژه اقدام به خرید ارز در ATL می کنند تا پس از مدتی بتوانند از افزایش قیمت آن بهره مند شوند.
با این حال، نباید تنها عاملی باشد که برای دستیابی به یک استراتژی معاملاتی از آن استفاده می کنید.
بیت کوین یک دارایی بدون ریسک
مایک مک گلون، استراتژیست ارشد کالا در بلومبرگ گفت: بیت کوین یکی از دارایی های ارزشمند در این دوران به حساب می آید.
به گزارش شهر بورس، استراتژیست ارشد کالا در بلومبرگ در خصوص وضعیت ارز بیت کوین در بازار رمزارزها ، آینده خوبی را برای آن پیش بینی کرده است.به گفته او بیت کوین به 100000 دلار تا سال 2025 خواهد رسید.
بر اساس گزارش اقتصاد آنلاین،مک گلون در گفتگو با میشل ماکوری، سردبیر و مجری اصلی کیتکو نیوز، گفت که بازارها در شرف یک “بازگشت بزرگ” هستند که در آن قیمتها به معنای بازگشت به روند صعودی است. او گفت؛ “من فکر می کنم آنچه قرار است اتفاق بیفتد، این است که بازگشت بزرگ تازه شروع شده است. ممکن است مانند عواقب سال 1929 باشد. من فکر میکنم مانند عواقب سال 2008 خواهد بود، شاید مانند سال 1987. خیلی دیر شده است و همه داراییها در معرض خطر هستند؛ در همه جا، از آپارتمانهای مسکونی در میامی و تورنتو گرفته تا بازار سهام. این تازه شروع به وقوع کرده است، بزرگترین تورم در 40 سال گذشته و در طول عمر بیشتر مردم تازه شروع شده است”.
قیمت بیتکوین
مک گلون گفت: زمانی که داراییهای پرریسک شروع به بهبود کنند، بیتکوین “یکی از بهترین داراییهای روی زمین” خواهد بود. او گفت: “این مورد اصلی من است. چشم انداز من این است که فکر میکنم برخی از بهترین داراییها طلا، اوراق قرضه بلند ایالات متحده و بیت کوین خواهد بود”.
مک گلون معتقد است که بزرگترین ارز دیجیتال هنوز در مسیر رسیدن به 100000 دلار تا سال 2025 است، اما ممکن است قیمت آن همچنان پایین تر از این زمان معامله شود، به خصوص که بیتکوین و NASDAQ هنوز همبستگی تنگاتنگی دارند. “در حال حاضر من کاملاً انتظار دارم که بیتکوین کمتر معامله شود. نمیدانم چقدر پایین تر، اما چیزی که کاملاً انتظار دارم این است که وقتی شکل پایه را میبینیم که قرار است اتفاق بیفتد، بیتکوین و اتریوم باید جلوتر بیایند، زیرا آنها را میبینیم. او گفت: “برای مدت طولانی بهتر عمل کردهام”.
مک گلون خاطرنشان کرد: “محدوده 30 هزار دلار یک محور پشتیبانی بسیار خوب در بیتکوین است. میتواند به 20000 برسد، من شک دارم که این اتفاق بیفتد، اما من کاملاً انتظار دارم ظرف دو سال آینده، دوباره به 100،000 دلار برسد. این فقط یک مسئله زمان است. این صرفاً اندازه گیری است، عرضه براساس کد کاهش مییابد، تقاضا و پذیرش در حال افزایش است”.
مک گلون در پاسخ به این سوال که چرا بیت کوین مانند یک دارایی امن و به عنوان محافظ در برابر تورم رفتار نکرده است، گفت: “این یک دوره گذار است. باید یکی از مهم ترین داراییهای ریسک پذیر در تاریخ بشریت باشد. چیزی که من میبینم انتقال به یک دارایی بدون ریسک است”.
تورم یا تورم زدایی؟
مک گلون معتقد است که کاهش تورم، نه تورم بیشتر، به دنبال این بازگشت بزرگ قیمت داراییها خواهد بود. در این باره او گفت؛
“من فکر میکنم که ما به کاهش تورم برمیگردیم و بهترین راه برای کاهش قیمت این است که قیمتها را افزایش دهیم و سپس آنها را پایین بیاوریم و نحوه رسیدن یک دارایی به اوج قیمت این همان کاری است که ما انجام میدهیم. ما در روزهای اولیه کاهش قیمت هستیم. در بازار سهام، این واقعیت که هر چه بیشتر با انقباضات [فدرال رزرو] مواجه است و در حال حاضر 30 درصد کاهش یافته، چیزی است که اکثر افرادی که در 40 سال گذشته سرمایه گذاری کرده اند، ندیدهاند. این دنیای جدیدی از اقتصاد است”.
مک گلون خاطرنشان کرد که یکی از شاخصهای کاهش تورم آینده را میتوان در بازارهای نفت خام یافت. او گفت: “نفت خام درست مانند سال 2008 در حال بازی است. در 3 ژوئیه به اوج خود رسید و سپس در پایان سال به 40 دلار رسید. این باعث کاهش شدید تورم شد. من امسال مشابهی میبینم”.
پیشرفتهای فناوری درازمدت، فشارهای کاهش تورم بیشتری را تشدید خواهد کرد.
“حقیقت کلیدی این است که پیشرفت سریع فناوری به شدت تورم زا است. ما به تازگی در حال دریافت یک نقطه از این روند هستیم. واقعیت کلیدی که اکثر مردم باید بدانند این است که عرضه پول ایالات متحده، حدود یک سال پیش، به بالاترین حد خود رسیده است. به صورت سالانه، 26 درصد بود، اکنون در حال بازگشت است. این عامل شماره یک تورم است: عرضه پول در حال بازگشت است، همه چیز به حالت عادی باز میگردد”.
طلا و نقره
در این گزارش صحبت از دو فلز گرانبهای طلا و نقره هم به میان آمد که در این باره مک گلون گفت، “من فکر میکنم آنچه طلا به آن نیاز دارد، یک نقطه عطف کلیدی است. آنچه قرار است در طلا اتفاق بیفتد زمانی است که شاهد اوج کمی در بازده اوراق قرضه بلند مدت باشیم، پایانی کوچک بر تمام این انتظارات صعودی از سوی فدرال رزرو، که قرار است از پایین تر به دست آید. بازار سهام، طلا اوج میگیرد”.
وی افزود که نقره در کوتاه مدت عملکرد بدی خواهد داشت، زیرا اقتصاد با کاهش تورم و کندی رشد تولید ناخالص داخلی مواجه است. مک گلون گفت: “من اکنون بیشتر به نقره یک فلز صنعتی نگاه میکنم”. “این واقعاً با مس گیر کرده است. مس در سال کاهش یافته است و به نظر من این شاخص کلیدی من است. افت قیمت مس با افزایش قیمت نفت خام، نشان دهنده عملکرد ضعیف مس و نقره در سال جاری است و به ما نشان میدهد. اینها فلزاتی هستند که در 5، 10، 20 سال آینده باید بهترین عملکرد را نحوه رسیدن یک دارایی به اوج قیمت داشته باشند، اما در کوتاه مدت این واقعیت که آنها در مقابل نفت خام در حال شکست هستند، تصویر بزرگتری از رکود را در سطح جهانی، نشان میدهد”.
در بلندمدت، مک گلون گفت که نسبت به نقره و مس خوش بین است.
سلب مسئولیت: سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال و سایر عرضه اولیههای آنها (ICO) بسیار پرخطر و گمانه زنی است و این مقاله توصیهای از طرف اقتصاد آنلاین یا نویسنده برای سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال یا سایرICOها نیست. از آنجایی که موقعیت هر فردی منحصر به فرد است، همیشه باید قبل از تصمیم گیری مالی با یک متخصص واجد شرایط مشورت شود.
بهترین اندیکاتورها برای ترید روزانه و نوسان گیری + لیست کامل
برای آنکه بتوانید به طرز معقولی ترید کنید، لازم است درک روشنی از کوینها داشته باشید. برای فهم ارزش پایۀ ارزهای دیجیتال، میتوانید از اندیکاتورهای ترید روزانه استفاده کنید. لازم نیست از مسائل فنی و پیچیدۀ مربوط به پروتکلها و شرکتهای ارزهای دیجیتال سر دربیاورید، بلکه صرفاً درک و دانشی حداقلی از بهترین اندیکاتور ها برای ترید روزانه کفایت میکند و میتواند سودتان را چند برابر سازد.
دریافت ۳۰,۰۰۰ شیبا رایگان
برای ورود به بحث اصلی، لازم است توضیح مختصری در مورد مفاهیم مقدماتی داشته باشیم.
ترید روزانه چیست؟
به عمل خرید و فروش داراییهای مالی مانند سهام یا ارزهای دیجیتال، ترید گفته میشود که به قصد کسب سود کوتاهمدت ظرف یک روز معاملاتی، انجام میشود. یکی از اهداف ترید روزانه، کسب سودی ناچیز در هر معامله و چندبرابر کردن آن، به مرور زمان است. تریدرهای روزانه، از یک سری استراتژی معاملاتی برای مضاعف ساختن سودهای خود استفاده میکنند: اسکالپینگ، معاملات رنج و معاملات پُربسامد.
اندیکاتور ترید روزانه چیست؟
معمولا تفاسیر گوناگونی از نمودار قیمت ارزهای دیجیتال وجود دارد. مثلاً ممکن است تریدرها، سطوح مقاومت و حمایت را در محدودههای متفاوتی تشخیص دهند. در این میان، اندیکاتور ترید روزانه، برای کاهش عدم اطمینان به کار میرود. این نوع اندیکاتورها، محاسباتی ریاضی هستند که برای تعیین خطوط نمودار و همچنین، شناسایی روند اصلی نمودار داراییهای مالی، مورد استفاده قرار میگیرند. اصطلاح «روزانه»، از این جهت به این اندیکاتورها اطلاق میشود که میتوانند در کوتاهمدت و طی یک روز معاملاتی، به کار روند. در این مقاله، قصد داریم بهترین اندیکاتورها برای ترید روزانه را معرفی کنیم.
انواع اندیکاتورهای ترید روزانه
در یک تقسیمبندی کلی، میتوان اندیکاتورها را به دو دسته تقسیم کرد:
- اندیکاتورهای پیشرو: احتمال حرکت بازگشتی قیمت یا تغییر روند را پیش از وقوع، نشان میدهند.
- اندیکاتورهای پیرو: احتمال تغییر روند و حرکت بازگشتی قیمت پس از وقوع را نشان میدهند.
1. اندیکاتور سوپرترند (SuperTrend)
سوپرترند، اندیکاتوری است شبیه به میانگین متحرک. این اندیکاتور قادر است روند حاکم بر بازار را شناسایی کند. سوپرترند، یکی از سادهترین اندیکاتورهایی است که برای ترید روزانه به کار میرود و بر مبنای دو پارامتر استوار است: دوره (Period) و ضریب (Multiplier).
سوپرترند، بر اساس اندیکاتور میانگین محدوده واقعی (ATR) ساخته میشود، به نحوی که پارامتر پیشفرض روی 10 و ضریب روی 3 تنظیم میشود.
برای استفاده از این اندیکاتور، میتوانید نمودار قیمت ارز دیجیتال دلخواه خود را باز کنید. سپس سوپرترند را الحاق کنید و تنظیمات را روی 10 و 3 قرار دهید. در هنگام استفاده از این اندیکاتور، از سفارش حد ضرر غافل نباشید. برای پوزیشن لانگ، حد ضرر را سمت راست خط سبزرنگ اندیکاتور و برای پوزیشن شورت نیز، حد ضرر را در پایان خط قرمز اندیکاتور جایگذاری کنید.
2. اندیکاتور حجم متوازن (On-Balance Volume)
اندیکاتور OBV به حجم معاملات مربوط است و با تفریق حجم معاملات در روزهای صعودی بازار از حجم معاملات روزهای نزولی، به دست میآید. در واقع این اندیکاتور، همان حجم معاملات است که با لحاظکردن برخی جنبهها برای استفاده بهتر در ترید روزانه، مهیا شده است. اهمیت OBV در این است که باید با قیمت همسو باشد، بنابراین در تشخیص روند بازار، بسیار کاربردی ظاهر میشود. اگر قیمت همسو با OBV تغییر نکند، به این معنی است که در آینده با آن همسو خواهد شد و این نکتهای بسیار مهم است.
3. اندیکاتور مومنتوم (Momentum)
اندیکاتور مومنتوم، نوعی نوسانگر است که میتواند تریدر را در تشخیص نواحی اشباع خرید و فروش، یاری کند. این اندیکاتور، از طریق اندازهگیری سرعت تغییر قیمت یا همان شتاب قیمت، به ترسیم خطوطی حول محور صفر میپردازد. RSI، یکی از اندیکاتورهای مومنتوم است که برای تعیین سقف و کف قیمت، به کار میرود و قدرت روند و همچنین احتمال بازگشت قیمت را آشکار میسازد. شاخص مومنتوم روزانه (Intraday Momentum Index)، مشابه RSI است و تغییرات قیمت را اندازه میگیرد. عدد این شاخص، بین 0 تا 100 نوسان می کند.
4. اندیکاتور نوسان (Volatility)
اندیکاتور ولاتیلیتی (Volatility) یا نوسان، یکی از بهترین اندیکاتورها برای ترید روزانه است. این اندیکاتور، تغییرات قیمت را طی یک بازه زمانی انتخابی نشان میدهد و هر چه مقدارش بیشتر باشد، یعنی حرکات قیمتی نیز بیشتر است و این نیز، به معنی بالابودن ریسکی است که تریدر باید در معاملات آتی، لحاظ کند. اگر قیمت در بازه زمانی کوتاهی به اوج و فرود جدیدی برسد، یعنی نوسان بالاست و اگر قیمت آهستهتر حرکت کند و بیشتر ثابت بماند، نوسان اندک است.
بهترین اندیکاتور برای ترید روزانه ارزهای دیجیتال
1. خط تراکم/توزیع (Accumulation/Distribution Line)
خط تراکم/توزیع، اندیکاتور محبوبی است که بر پایۀ حجم معاملات ساخته شده و جهت روند قیمت یک دارایی را بر اساس رابطه قیمت و حجم معاملات، تعیین میکند. اندیکاتور خط A/D، به بررسی این نکته میپردازد که یک ارز دیجیتال در حال انباشت و تراکم است یا توزیع. انباشت از سطوح خرید و توزیع از سطوح فروش یک دارایی، حکایت دارد. این اندیکاتور، یکی از بهترین اندیکاتورها برای ترید روزانه به شمار میآید و از آن برای تأیید روند و همچنین، تشخیص فشار خرید و فروش، استفاده میشود.
2. شاخص میانگین جهتدار (Average Directional Index)
شاخص میانگین جهتدار یا ADX، اندیکاتوری است که با استفاده از سه خط، قدرت و جهت روند حاکم بر سهم یا ارز دیجیتال را نشان میدهد. این اندیکاتور از سه خط ADX، + DI و DI – تشکیل شده است. اولی قدرت و دوتای دیگر، جهت را نشان میدهند. هنگامی که DI + بالاتر از DI – باشد، قیمت صعودی خواهد بود و برعکس. اگر مقدار ADX بیش از 25 باشد، قیمت دارای روند و اگر زیر 20 باشد، بدون روند خواهد بود.
3. اندیکاتور آرون (Aroon Indicator)
اندیکاتور آرون مانند اندیکاتور ADX، به تشخیص روند قیمت کمک میکند. با این تفاوت که ADX از 3 خط و آرون از 2 خط تشکیل میشود. هر دو اندیکاتور، حرکات صعودی و نزولی قیمت را نشان میدهند و روند را مشخص میسازند. اندیکاتور آرون، در حدفاصل 0 تا 100 نوسان میکند. دو خط تشکیلدهنده آرون، AroonUp و AroonDown هستند. خط AroonUp، با نمایاندن تعداد روزهایی که قیمت به اوج 25 روزه رسیده، روند صعودی را ارزیابی میکند. یعنی اگر قیمت یک ارز دیجیتال در حال حاضر در اوج قیمت 25 روزه باشد، در این صورت مقدار AroonUp آن، 100 خواهد بود.
سایر اندیکاتورهای ترید روزانه
میانگین متحرک (Moving Averages)
میانگین متحرک، سادهترین اندیکاتوری است که میتوان برای معاملات از آن استفاده کرد. این اندیکاتور، مبنای اصلی ساخت بسیاری از اندیکاتورهای دیگر است. اندیکاتور میانگین متحرک، نوسانات قیمت را هموار میکند نحوه رسیدن یک دارایی به اوج قیمت و تشخیص روند کلی را آسان میسازد. این اندیکاتور، میانگین قیمت را در بازههای زمانی مختلف (عمدتاً 10، 20، 50 و 100) حساب میکند. با استفاده از اندیکاتور میانگین متحرک، میتوان نواحی بالقوه مقاومت و حمایت را شناسایی کرد و با توجه به تقاطع، استراتژی ورود و خروج را ترسیم کرد. میانگین متحرک، از بهترین اندیکاتورها برای ترید روزانه محسوب میشود.
شاخص قدرت نسبی (Relative Strength Index)
اندیکاتور شاخص قدرت نسبی یا همان RSI، نوسانگری است که تغییرات سرعت را اندازهگیری میکند. دامنه نوسان این اندیکاتور، بین 0 تا 100 است. در این اندیکاتور، شاخص بالای 70، سطح اشباع خرید و شاخص زیر 30 نیز، اشباع فروش را نشان میدهد. میتوان با استفاده از RSI در ترید روزانه، به سیگنال خرید و فروش رسید. علاوه بر سیگنال خرید و فروش، این اندیکاتور تریدر را در تشخیص روند کلی بازار نیز یاری میکند و در واقع، انعکاسی از بازدهی یک سهم یا ارز دیجیتال خاص است.
میانگین محدوده واقعی (Average True Range)
اندیکاتور میانگین محدوده واقعی، ابزاری است که تلاطم و نوسان یک ارز دیجیتال را بررسی و اندازهگیری میکند. استفاده از ATR در ترکیب با سفارش حد ضرر، میتواند در ترید روزانه بسیار مفید واقع شود. این اندیکاتور، ورژن تکاملیافتهتری از میانگین متحرک نمایی است و محدوده در آن، به قدر مطلق اختلاف میان بالاترین و پایینترین سطح قیمت در یک بازه زمانی، اشاره دارد. هر چه اختلاف میان سطح بالا و پایین قیمت بیشتر باشد، نشان از نوسان بالای سهم یا ارز دیجیتال دارد و برعکس. ATR از بهترین اندیکاتورها برای ترید روزانه محسوب میشود.
اندیکاتور باند بولینگر (Bollinger Band)
اندیکاتور باند بولینگر، با استفاده از میانگین متحرک ساده، در حاشیۀ قیمت یک ارز دیجیتال نوارهایی ترسیم میکند که به بولینگر باند موسوماند و وقتی از هم فاصله میگیرند، یعنی نوسان قیمت افزایش یافته است. هر چه قیمت به نوار بالا و پایین بیشتر نزدیک شود، به معنای اشباع خرید و فروش است.
شاخص کانال کالا (Commodity Channel Index)
شاخص کانال کالا یا به اختصار CCI، نوسانگری است که نواحی اشباع خرید و فروش را مشخص میسازد. این اندیکاتور، با نوسان بین دو سطح 100+ و 100–، قدرت روند را نشان میدهد. حرکت در قسمت مثبت نشانگر روند صعودی و حرکت در بخش منفی، نمایانگر روند نزولی است. هنگامی که نوسانگر از 100+ و 100– فراتر میرود، وارد منطقه اشباع خرید و فروش میشود. اگر CCI از 100+ رد شود و بازگردد، در واقع سیگنال فروش صادر کرده است.
نوسانگر استوکاستیک (Stochastic Oscillator)
نوسانگر استوکاستیک، با مقایسه قیمت پایانی یک ارز دیجیتال نسبت به دامنه قیمتی آن، نواحی اشباع خرید و فروش را نشان میدهد و سیگنال فراهم میکند. نوسانگر، بین مقادیر 0 تا 100 در نوسان است که شاخص بالای 80، نشانگر اشباع خرید و شاخص زیر 20، نمایانگر اشباع فروش است. اگر میان این اندیکاتور و قیمت، واگرایی رخ دهد، ممکن است نشان از بازگشت روند باشد.
سخن پایانی
هدف از معاملات روزانه، کسب سود در بازه یکروزه است که طبیعتاً، ملزومات ویژهای میطلبد. استفاده از تحلیل تکنیکال و اندیکاتورهایی که در این مطلب به آنها اشاره شد، میتواند به تریدرها در رسیدن به این هدف، کمک زیادی کند. در این مقاله، تعدادی از بهترین اندیکاتورها برای ترید روزانه را معرفی کردیم که اکثراً با نشان دادن روند کلی بازار و نواحی اشباع خرید و فروش، میتوانند به کمک معاملهگران برای ترید روزانه بیایند.
آموزش به دست آوردن خطوط حمایت و مقاومت بیت کوین
امروزه اکثر سرمایهگذاران بازارهای مالی برای رسیدن به اهداف و کسب درآمد از طریق خرید و فروش داراییهای خود، به دانش فنی نیازمندند. تحلیل تکنیکال به عنوان رایجترین نوع تحلیل در تمامی بازارها کاربرد دارد. این تحلیل ابزارهایی اختصاصی دارد که برای پیشبینی روند بازار و اعلام بهترین موقعیت خرید و فروش، افق زمانی مناسب را برای سرمایهگذار ترسیم میکند. خطوط (سطوح) و مناطق حمایت و مقاومت، کلیدواژهای اساسی در تحلیل تکنیکال است که درک مفاهیم و استفاده عملی از آن برای تمامی عاملین بازار ضروری به نظر میرسد. در این مقاله میکوشیم که این مفاهیم را معرفی کنیم و نحوه به دست آوردن خطوط مقاومت و خطوط حمایت را توضیح دهیم.
از آنجا که مقاومت و حمایت با مفاهیم ابتداییتری در ارتباط است، در نتیجه برای درک آنها لازم است در ابتدا مفاهیم مربوطه را به زبانی ساده توضیح دهیم تا به اصل مطلب برسیم.
تحلیل تکنیکال چیست؟
تحلیل تکنیکال به زبان ساده یعنی مطالعه و بررسی رفتار قیمت یک دارایی مالی مانند اوراق بهادار یا یک رمزارز مانند بیت کوین در طول یک بازه زمانی و همچنین پیشبینی آن در آینده. در تحلیل تکنیکال، فاکتورهایی وجود دارند که باید روی آنها متمرکز شد: زمان، قیمت و عوامل روانشناختی بازار. هنگامی که الگوی حرکت قیمت در یک بازار به طور معناداری تکرار میشود، سرمایهگذارانی که زودتر از بقیه متوجه این نکته میشوند، میتوانند با استراتژیهای خود بیشتر از میانگین بازار سود بگیرند.
تحلیل تکنیکال به ما کمک میکند که با شانس بیشتری نسبت به دیگران خود را در معرض سود قرار دهیم و با استفاده از ابزارهایی مانند نمودارها (خطی، میلهای، شمعی)، اندیکاتورها، شاخصها و… به ابزارهای مناسبی در این زمینه مجهز شویم.
نمودار شمعی ژاپنی (Candlestick chart)
این نمودار برای تکنیکالیستها بسیار جذاب است! نمودار شمعی یا کندل شبیه نمودار میلهای است با این تفاوت که نواحی بین قیمت گشایش (Open) و قیمت بسته شدن (Close) رنگی شده تا حرکت کلی بازار را در بازه زمانی نشان دهد. در واقع نمودار شمعی نمایانگر حرکت قیمت در دورههای زمانی مشخص است. هر کندل بر اساس چهار قیمت ترسیم میشود: قیمت باز شدن (Open)، قیمت آخر یا قیمت بسته شدن (Close)، بالاترین قیمت (High)، پایینترین قیمت (Low).
اگر بازار در بازه زمانی به سمت بالا حرکت کند و به اصطلاح بازار گاوی (bullish) باشد، فاصله بین دو قیمت مذکور به رنگ سبز دیده میشود و اگر به سمت پایین حرکت کند و به اصطلاح خرسی (bearish) باشد، ناحیه بین دو قیمت در نمودار شمعی به رنگ قرمز ترسیم میشود. البته به جای دو رنگ سبز و قرمز از دو رنگ سفید و سیاه نیز به ترتیب برای نمایش صعودی و نزولی بودن بازار استفاده میشود.
بازه زمانی (Time frame)
بسته به اینکه چه نوع سرمایهگذاری هستید، میتوانید از بازههای زمانی مختلفی برای تحلیل تکنیکال استفاده کنید. برای مثال اگر ترید روزانه انجام میدهید و میخواهید که از نوسانات بازارهای رمزارز سود ببرید، میتوانید قیمت بازار را در بازههای زمانی 30 دقیقه، یک ساعت یا 4 ساعت بررسی کنید.
از سوی دیگر اگر معاملهگر بلندمدت هستید و منتظرید که بازار به سمت محدوده سفارش خرید و فروش مدنظرتان حرکت کند، در این صورت میتوانید رفتار قیمت را به منظور پیدا کردن الگویی تکرارشونده در بازه زمانی روز یا ماه تحلیل کنید.
روند (Trend)
هنگامی که حرکت بازار را رصد میکنید، ممکن است است الگوها و قیمتهایی را بیابید که در نمودار خود را نشان میدهند. یکی از قابلتوجهترین صورتبندیهای یک نمودار، خط روند (Trend) است. روند به روانشناسی بازار مربوط است؛ یعنی احساس کلی بازار را اعم از ترس، طمع، انتظارات و… نشان میدهد.
هنگامی که قیمت یک رمزارز در نمودار در حال بالا رفتن است، به این معنی است که عوامل و کارگزاران بازار احساس خوبی نسبت به آن رمزارز دارند و به خریدن آن اقدام میکنند. این عمل باعث میشود که حرکت افزایشی قیمت تشدید شود.
اهمیت روند در این نکته نهفته که اگر بتوانید آن را تشخیص دهید، در واقع خود را به سود رساندهاید یا از ضرر جلوگیری کردهاید.
تشخیص برخی از روندها آسان است. به طور مثال در دوره زمانی بین جولای و دسامبر 2017 یک روند صعودی بسیار بزرگ در بازار بیت کوین و برخی از رمزارزهای دیگر ایجاد شد، به صورتی که یک حرکت صعودی ممتد و واضح قابل مشاهده بود. اما تشخیص روند همیشه آسان نیست و میتوان گفت ترسیم خط روند یک هنر است.
یک روش اصلی برای ترسیم خط روند اعم از صعودی و نزولی پیشنهاد میشود:
برای ترسیم روند صعودی، هنگامی که یک مومنتوم یا شتاب قیمت را در حالت صعودی نمودار تشخیص دادید، درهها یا نقاط مینیموم قیمت را به هم متصل کنید. برای ترسیم روند نزولی نیز، قلهها یا نقاط حداکثر را به هم متصل نمایید.
تشخیص خطوط اصلی
مهمترین نکته تحلیل تکنیکال، تشخیص بهترین قیمت ممکن برای خرید و فروش است. بهترین حالت این است که رمزارز مشخصی را که زیر نظر دارید در پایینترین قیمت ممکن خریداری کنید، نگه دارید و در بالاترین قیمت در بازه زمانی مدنظرتان بفروشید. در بازارهای معتبر که در آنها دادههای زمانی فروانی موجود است، میتوانید قیمت مناسب را به وسیله سطوح یا خطوط اصلی شناسایی کنید. این سطوح یا خطوط، برای حرکت بازار محدودیت ایجاد میکنند.
تمامی بازارها از منطق عرضه و تقاضا پیروی میکنند. در هنگام تعادل بازار، عرضه و تقاضا (Supply and demand) با هم برابر هستند و فشاری جهت تغییر قیمت وجود ندارد. تعادل همیشگی نیست؛ زیرا عرضهکنندگان و تقاضاکنندگان به خاطر وجود برخی عوامل و فاکتورها، مقدار عرضه و تقاضای خود را تغییر میدهند.
وقتی مقدار عرضه بیشتر از تقاضا باشد، قیمت کاهش پیدا میکند و متقابلاً هرگاه تقاضا از عرضه بیشتر شود، قیمت تمایل دارد که افزایش یابد. درک نحوه رسیدن یک دارایی به اوج قیمت و فهمیدن نکته اصلی خطوط اصلی مقاومت و حمایت به این قانون مربوط میشود.
خطوط حمایت
خط حمایت، مانعی بر سر راه قیمت است که اجازه نمیدهد از سطحی پایینتر برود. این سطح همیشه در قسمت پایین قیمت جاری بازار در نمودار قرار دارد. افرادی که سطح یا خط حمایت را تشخیص میدهند، منتظرند که رمزارز را در این سطح قیمت خریداری کنند. یکی از رایجترین روشها برای تشخیص خط مقاومت، بررسی عملکرد گذشته رمزارز روی نمودار است. توجه به این نکته اهمیت دارد که در هر زمانی یک سطح قیمت میتواند سطح یا خط مقاومت باشد که در آن از کاهش قیمت جلوگیری شود.
خریداران احساس میکنند که قیمت زیادی کاهش یافته و بهتر است که در این قیمت خرید کنند. از این رو افزایش تقاضا مانع از کاهش قیمت میشود.
همانطور که در تصویر زیر مشاهده میکنید، یکی از مهمترین خطوط مقاومت بیت کوین در قیمت حدودی 6000 دلار ایجاد شد. طی سالهای 2017 و 2018 چندین بار روند قیمت بیت کوین به سمت پایین بود اما هر بار خط مقاومت از نزول به قیمت پایینتر جلوگیری کرد.
توجه داشته باشید که در این مبحث، اشاره به سطح قیمت مقاومتی، حدودی و تقریبی است. در مقاومتهای اصلی به جای آنکه ما سطح قیمت داشته باشیم، مقاومت به صورت محدوده رخ میدهد و نه دقیقاً یک سطح قیمت خاص.
هر باری که سطح یا خط مقاومت در معرض حمله قیمت برای شکستن قرار میگیرد، قویتر میشود. اما بعد از اینکه یک حمایت قوی شکسته میشود، احساس بازار به سمتی هدایت میشود که به حرکت نزولی خود ادامه داده و به سمت خط حمایت بعدی حرکت کند.
خطوط مقاومت
خط مقاومتی مانعی بر سر راه قیمت است که اجازه نمیدهد از سطحی بالاتر برود. این سطح همیشه در قسمت بالای قیمت جاری بازار در نمودار قرار دارد. شما میتوانید در این نقطه رمزارز خود را بفروشید. میتوانید با نگاه کردن به نمودار قیمت، سطح یا خط مقاومت را در نقاط اوج قیمت یا قله (Peak) پیدا کنید. در صورتی میتوان یک قله قیمت را خط مقاومت در نظر گرفت که بالای ارزش فعلی بازار باشد.
فروشندگان احساس میکنند که قیمت بسیار افزایش یافته و بهتر است که در این قیمت دارایی خود را عرضه کنند؛ لذا افزایش عرضه مانع از افزایش قیمت میشود.
نمودار زیر، خط مقاومت را برای بیتکوین در قیمت حدودی 6620 دلار برای سپتامبر 2018 نشان میدهد.
تشخیص و ترسیم خطوط حمایت و خطوط مقاومت
چند راه برای تشخیص و ترسیم خطوط حمایت و خطوط مقاومت وجود دارد:
اعداد رند (Round Numbers)
روشی ساده برای تشخیص خطوط مقاومت و حمایت، توجه به اعداد رند (Round Number) است. یافتههای اقتصاد رفتاری به صورت تجربی نشان میدهد که اعداد رند میتوانند موانعی برای حرکت قیمت حساب شوند. البته تعریف عدد رند در بازارهای مختلف میتواند متفاوت باشد. برای مثال میتوان به مقاومت قیمت دلار روی 20 هزار و اخیراً 30 هزار تومان در بازار ارز داخلی اشاره کرد.
قانون 20-80
این قانون رسمی نیست اما بررسی آن روی نمودارهای قیمت میتواند درستی نسبی آن را نشان دهد. این قانون به این نکته اشاره دارد اگر فرضاً 500 خط مقاومت باشد، قیمت عملاً روی 480 یا 520 خواهد بود.
توجه به گذشته یک نمودار
توجه به گذشته یک نمودار میتواند به ما برای تشخیص سطوح کمک کند؛ به خصوص وقتی در گذشته توالی تقریبی قلهها یا درهها حولوحوش یک سطح قیمت باشد. هر چه تعداد قلهها و درهها در یک سطح قیمت بیشتر باشد اعتبار اینکه سطوح اصلی باشند بیشتر میشود.
ابزار فیبوناچی (Fibonacci retracement)
پیشنهاد میشود که برای تشخیص خطوط مقاوت و خطوط حمایت ، از ابزار فیبوناچی (Fibonacci retracement) استفاده کنید. با افزودن ابزار فیبوناچی به یک خط روند در پلتفرمها میتوانید بلافاصله تعدادی سطوح حمایت و مقاومت را مشاهده کنید؛ بدون اینکه نیاز باشد خودتان یک به یک آن را استخراج نمایید.
سخن پایانی
در این مقاله کوشیدیم با ذکر مفاهیم مقدماتی همچون تحلیل تکنیکال، بازه زمانی و خط روند، اهمیت این تحلیل را با بهکارگیری ابزار اختصاصی آن توضیح دهیم. سطوح یا خطوط مقاومت و حمایت، یکی از مهمترین مفاهیمی است که برای تحلیل تمامی بازارها استفاده میشود. دانستن این مفاهیم برای ترید و سرمایهگذاری روی ارزهای دیجیتال لازم و ضروری است.
به طور خلاصه، حمایت، سطحی است که فروشندگان با تعداد بیشتری خریدار مواجه میشوند. مقاومت نیز سطحی است که خریداران با تعداد افزونتری از فروشندگان روبهرو هستند.
دیدگاه شما