دورنمای بورس در دولت سیزدهم
در سالی که گذشت بازار سرمایه ایران، واکنش‌های مختلفی به تصمیمات دولت نشان داد که توانست بسیاری از سرمایه گذاران را با ضرر و زیان‌های کلان رو به رو کند؛ علاوه بر این از آذر ماه، روند نزولی بازار سرمایه شروع شد که همچنان و در سال جدید نیز با وجود ارزنده بودن بسیاری از سهم‌ها از جمله سهم‌های بنیادین، ادامه دارد.
در ابتدای سال ۹۹ و با تبلیغاتی که توسط دولت انجام شد، تعداد زیادی از افرادی که دانش کافی در رابطه با نحوه سرمایه گذاری در بورس نداشتند به بازار سرمایه ورود کردند، به طوری که ورود پول حقیقی با حجم بالا منجر به رشد بی سابقه شاخص کل بورس و سود چندین برابری برخی از سهام بورس ایران شد.
اما پس از مدتی، قیمت گذاری دستوری، منازعات وزرای اقتصاد و صمت، انتخابات آمریکا و سایر اخباری که درباره سیاست خارجه به بورس مخابره شد، منجر به شروع روند ریزشی شاخص کل بازار سرمایه شد، به طوری که همان افراد اکنون ماه‌ها در صف فروش نشسته‌اند و بسیاری از آنها نیز از بازار خارج شدند.
نبود ثبات سیاستگذاری در کشور، ارزشمندترین دارایی بورس یعنی اعتماد سرمایه گذاران به بازار را از بین برده است؛ هر بار مسئولان در خصوص بهبود شرایط بورس وعده دادند، محقق نشد و مجدداً بازار روند ریزشی به خود گرفت؛ شاید اگر به دولت در بازار دخالت نمی‌کرد بازار سرمایه خیلی سریع‌تر به تعادل می‌رسید و از زیان بیشتر سهامداران جلوگیری می‌شد.
تغییر دامنه نوسان از دیگر سیاست‌هایی بود که نتوانست در بازار تأثیر مثبت بگذارد و پس از مدت کوتاهی مجدداً فشار فروش در بازار افزایش یافت و موجب افت شاخص کل بازار گردید؛ در این بین اکثر کارشناسان و مسئولان سازمان بورس معتقد هستند که شخصی که برای بهبود جدی وضعیت بورس برنامه داشته باشد شانس بیشتری برای پیروز در انتخابات ۱۴۰۰ دارد؛ بنابراین به نظر می‌رسد، دولت آینده هر چند بخشی از سال را برای تصمیم‌گیری و اجرای آن از دست می‌دهد بورس جولانگاه بازار توافقی ها اما همچنان می‌تواند بر بهبود بازار سرمایه ایران مؤثر باشد.
در همین رابطه علیرضا رضوانی، کارشناس بازار سرمایه به خبرنگار ایمنا می‌گوید: مهم‌ترین اشکالی که به جریانات دولت دوازدهم وارد بود، تبلیغ بازار سرمایه در شرایطی بود که فرهنگ سازی صحیحی برای آن انجام نشده بود. به نظر می‌رسد، اگر دولت به این اندازه ورود مستقیم مردم به بورس را تبلیغ نمی‌کرد و در عوض به تبلیغ برای برخی از صندوق‌های سرمایه گذاری و سایر ابزارهای مالی این بازار می‌پرداخت و قابلیت‌های آن را به مردم معرفی می‌کرد، نحوه سرمایه گذاری به مردم آموخته می‌شد بسیاری از اتفاقاتی که در چند ماه گذشته رخ داد و ضرر و زیان‌های سنگینی که به قشر متوسط جامعه زده شد اتفاق نمی‌افتاد.
وی اضافه میکند: در زمینه فرهنگ سازی لازم است دولت با آماده کردن بسته‌های آموزشی و گنجاندن فرهنگ سرمایه گذاری کردن در کتاب‌های درسی و آموزش آن به عنوان واحدهای دانشگاهی و به صورت دروس عمومی آموزش داده شود. سواد مالی باید در هر دوره سنی به افراد آموزش داده شود تا فرد بتواند زندگی مالی خود را مدیریت کند. دولت آینده می‌تواند یکی از اهداف خود را در قالب آموزش سواد مالی تعریف کند.
این کارشناس بازار سرمایه معتقد است: علاوه بر این در کنار آموزش‌های سرمایه داری، لازم است در رابطه با صندوق‌های سرمایه گذاری اعم از سرمایه گذاری در سهام و اوراق درآمد ثابت، تفاوت این صندوق‌ها با صندوق‌های بانکی آموزش‌هایی داده شود و این امکان وجود داشته باشد که صندوق‌های سرمایه گذاری بتوانند تبلیغ کنند و فضای کافی برای معرفی و حضور این صندوق‌ها در عرصه تبلیغات وجود داشته باشد.
رضوانی اضافه میکند: اگر افرادی که به بازار سرمایه وارد شدند به عنوان سرمایه گذار در این صندوق‌ها سازماندهی شده و دید آنها به سرمایه گذاری بلند مدت تر می‌شد با توجه به اینکه سرمایه‌های مردم در این صندوق‌ها توسط مدیران حرفه‌ای مدیریت می‌شود، ریسک و بازده این سرمایه‌ها به خوبی مدیریت شده و چنین ضرری به مردم تحمیل نمی‌شد.
وی ادامه می‌دهد: قانون تجارت ایران در دهه ۵۰ تدوین شده و از آن زمان تا کنون به روز نشده است. با توجه به تغییر و به روز شدن بسیاری از ابزارهای مالی لازم است قوانین تجارت نیز متناسب با آن تغییراتی داشته باشد. قوانین سازمان بورس نیز انقدرها صحیح نیست، به عنوان نمونه بر اساس قوانین موجود، در صورتی که چند روز متوالی سهم قفل و یا در صف فروش بوده و درصد مشخصی مبنا پر نکند، مشمول فرایند رفع گره معاملاتی شده و حجم مبنای شرکت در چنین شرایطی به یک تبدیل شده و دامنه نوسان آن باز خواهد ماند.
این کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: اکنون این قانون فقط به صورت اسمی انجام شده و حجم مبنا برای شرکت‌هایی که در چنین وضعیتی قرار می‌گیرند رعایت نمی‌شود. همچنین اگر بازار گردانی به صورت دقیق انجام شود هیچ گاه شاهد قفل شدن بیش از ۴۰۰ نماد در صف فروش نخواهیم بود. بنابراین لازم است تیم‌های تخصصی این قوانین را سازماندهی و بازنگری کنند.
رضوانی اضافه میکند: گفت و شنودهایی در رابطه با توافق ایران و آمریکا در حال انجام است، اکنون فرصتی است که می‌توان از این جریانات استفاده کرد ما باید پتانسیل‌ها و و پایه‌های اساسی را ایجاد کنیم تا در صورتی که توافقی ایجاد شد بتوانیم پذیرای سرمایه گذاران خارجی در بورس ایران باشیم.
وی با بیان اینکه ورود سرمایه گذار خارجی به بورس ایران از چند جهت حائز اهمیت است، ادامه می‌دهد: هر سرمایه گذار خارجی با ورود به کشور، با ورود پول، موجب رشد و شکوفایی بازار خواهد شد، در صورت حضور سرمایه گذار خارجی، اگر بتوانیم سرمایه گذارانی را از کشورهای اروپایی نظیر انگلستان، فرانسه و آلمان جذب کرده و اینها در بازار ما سرمایه گذاری کنند، پس از آن این کشورها نمی‌توانند به راحتی اقتصاد ایران را در معرض تلاطم قرار دهند.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید میکند: همچنین آمریکا نمی‌تواند به راحتی ایران را تحریم کند، زیرا سرمایه‌های مردم آمریکا نیز در اقتصاد ایران وجود داشته و در صورت هر گونه تحریم این افراد نیز ضرر خواهند دید البته حضور سرمایه گذار خارجی در داخل کشور مستلزم امنیت فضای اقتصادی است و می‌تواند منجر به رشد اقتصادی شود.
محسن رضایی، دیگر کارشناس بازار سرمایه به خبرنگار ایمنا می‌گوید: یکی از مهم‌ترین اقداماتی که دولت آینده می‌تواند در مورد بورس انجام دهد این است که نگاه خود را از بورس مبتنی بر تورم تغییر داده و به اینکه بورس جایگاه واقعی خود را در اقتصاد پیدا کند کمک کند.
وی اضافه میکند: در اولین گام باید مدیری از جنس بورس بر آن ریاست داشته باشد، البته با اختیارات منطقی و درست نه اینکه همچون آقای قالیباف شخصی را از بدنه بورس به ریاست آن منصوب کرده اما او را با مصوبه‌های تحمیلی بمباران کنیم و این اجازه به او داده نشود که بتواند جایگاه واقعی خود را به دست آورد بنابراین لازم است شخصی با استقلال بیشتر از جنس بورس، ریاست آن را بر عهده داشته باشد.
این کارشناس بازار سرمایه معتقد است: علاوه بر این انتظار می‌رود دولت بعد، شفافیت در بورس را به حداکثر برساند و عدم شفافیتی که این روزها وجود داشته و هیچ اطلاع رسانی درباره اوراق بدهی که دولت دائماً منتشر میکند انجام نمی‌شود، بر طرف شود.
به گفته رضایی قیمت گذاری دستوری و مصلحتی همیشه جولانگاه فساد بوده و رانت بزرگی را به وجود آورده است، انتظار داریم در دولت جدید که ممکن است از تیم اصولگرای جامعه سیاسی باشد، جامعه بورسی را به گونه‌ای مدیریت کنند که قیمت گذاری به صورت کاملاً آزاد و مبتنی بر اقتصاد آزاد اتفاق افتاده و دولت عرضه و تقاضای کالاها را کنترل کند، کنترل قیمت نهایی ساده‌ترین کار برای کنترل بازار است که بیشترین اثر تخریبی را در آن دارد.
وی تصریح میکند: اجرایی شدن قیمت گذاری آزاد و حذف قیمت گذاری دستوری اقتصاد رقابتی بهتری که بورس و اقتصاد را برای فعالان اقتصادی ایران رقم می‌زند.
این کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: علاوه بر این انتظار می‌رود دولتمردان جدید، اگر می‌خواهند صحبتی درباره بورس داشته باشند، این صحبت‌ها در قالب ضوابط بوده بورس جولانگاه بازار توافقی ها و رئیس جمهور جدید در قالب وظایف وزیر اقتصاد جدید چارچوب افشای اطلاعات و یا سخنرانی همچون سراسر دنیا برای بورس تعریف کنند و هر سیاستمداری نتواند بدون داشتن علم کارشناسانه درباره بازار سرمایه صحبتی داشته باشد زیرا اینگونه صحبت‌ها برای بازار بسیار مهم بوده و سیگنال‌هایی را به آن مخابره میکند.
وی تصریح میکند: ارتقا مدل اطلاع رسانی و کیفیت آن در بازار سرمایه می‌تواند جذابیت بیشتری را برای آن ایجاد کند.
رضایی معتقد است: همچنین در جهت شفافیت، فعالیت همه اعضای دولت و مدیران ارشد در بازار سهام باید رصد شود، زیرا بسیاری از افرادی که در رده‌های بالای مدیریتی کشور قرار گرفته و تصمیم ساز هستند، همچون فعالان رده بالای بازار سرمایه که حق خرید و فروش سرمایه ندارند، چنین محدودیت‌هایی داشته و یا فعالیت‌های سرمایه گذاری آنان به شدت و با دقت رصد شود، زیرا به راحتی می‌توان در بازار بورس پول‌های زیادی را به دست آورد و مسیر آن را گم کرد.
وی ادامه می‌دهد: انتظار می‌رود، در بدنه دولت مراقب باشند، کابینه دولت، وزرا و یا فرزندان آنان از رانت‌هایی که در خصوص اطلاعات مدیریتی کلان کشور برایشان ایجاد می‌شود نتوانند استفاده کنند تا عدالت برای بازار سرمایه اجرایی شود.
این کارشناس بازار سرمایه در خصوص ایجاد بازار بدهی و اوراقی که دولت منتشر میکند، می‌گوید: از دولت جدید انتظار می‌رود اگر قصد انتشار چنین اوراقی دارد، از پیش برنامه بازپرداخت آن را مشخص کند تا منجر به تلنبار شدن بدهی‌ها و جهش‌های تورمی در سال‌های آینده نشود.
رضایی اضافه میکند: هر چند در دولت فعلی در این حوزه اقدامات نا مناسب به حدی انجام شده است که دولت بعدی قطعاً با چالش‌هایی در این خصوص مواجه خواهد بود، اما انتظار می‌رود اگر دولت جدید قصد انتشار این اوراق و تأمین مالی از عموم مردم را دارد حتماً محل تأمین بازپرداخت سود آن را مشخص بوده و محلی باشد که خلق ارزش در آن صورت گرفته است. این کار نباید به صورت بازی بزرگی باشد که منجر به ورشکستگی اقتصاد می‌شود.
این کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: دولت باید از دخالت مستقیم در بورس به صورت ظاهری و یا حتی در پشت پرده به شدت پرهیز کند، البته این کار سخت است زیرا منافع زیادی را می‌تواند برای مدیریت کلان کشور رقم بزند و بعید است که رئیس جمهوری از این منافع برای خود چشم‌پوشی کند، اما اگر این اتفاق بیفتد، بازار بورس وضعیت بهتری را پیدا خواهد کرد.
رضایی تاکید میکند: همچنان باید تنور آموزش‌های مالی برای عموم جامعه داغ نگه داشته شود تا مردم به بلوغ مالی رسیده و بتوانند به رشد اقتصاد کلان کشور کمک کنند.
وی ادامه می‌دهد: لازم است از هرگونه جنگ سیاسی و حزبی در بورس جلوگیری شود، یکی از الزامات این کار، رصد مداوم احزاب مختلف سیاسی و کابینه دولت است تا مشکلاتی از این قبیل برای اقتصاد کشور به وجود نیاید و افراد نتوانند تصفیه حساب‌های سیاسی خود را در بورس انجام دهند، مشابه آنچه در درگیری وزرا در سال ۹۹ مشاهده کردیم.
این کارشناس بازار سرمایه در پایان می‌گوید: عملیاتی شدن این مجموعه اتفاقات، وضعیت اقتصاد کلان کشور را بهبود می بخشد. اگر به طور کلی منفعت عام جامعه و بازی برد بردی در بورس طراحی شود در کلان به بهبود وضعیت ارتباط مردم با حاکمیت کمک کرده و کشور را از سایر بحران‌ها نیز می‌تواند محافظت کند.
بورس جولانگاه بازار توافقی ها
می‌متالز - بیم از رکود جهانی پس از سلطه بر بازار‌های خارجی به معاملات داخلی نیز رسید. باوجود افزایش بهای فولاد و به تبع آن میلگرد در ماه‌های گذشته، حال بهای مقاطع طویل فولادی در کانال کاهشی قرار گرفته است.
کفسازی در خاکستر رکود تقاضای فولاد
می‌متالز - برخلاف جریان افزایشی که ظرف هفته‌های گذشته در اغلب بازار‌های کالایی کشور حکمفرما بوده است، بازار آهن و فولاد، رکود سنگین مصرفی و سرمایه‌ای را تجربه میکند؛ رکودی که موجب افت قیمت می‌شود، اما زنگ خطری برای استمرار فعالیت تولیدکنندگان صنایع تکمیلی هم به شمار می‌رود؛ بنابراین در گفتگو با محمد اعتباری ، از فعالان بازار آهن و فولاد کشور، دلایل رکود در بخش آهن و فولاد کشور مورد بررسی قرار گرفت.
سردرگمی تقاضای مقاطع فولادی
می‌متالز - محصولات مختلف زنجیره فولاد از سنگ آهن تا محصول نهایی در بازار‌های مختلف دنیا این روزها با استقبال خریداران و رشد محسوس قیمتی روبه‌رو هستند.
خروج بازار فولاد از روند سنتی
می‌متالز - هر ساله و در روز‌های پایانی اسفند شاهد رونق گرفتن خرید و فروش مواد اولیه، فلزات پایه و حتی محصولات فولادی هستیم.
تنوع ابزارهای معاملاتی
می‌متالز - هرگونه اظهارنظری نسبت به عملکرد بورس کالای ایران ظرف یک سال اخیر، مستلزم شناخت و بررسی اهداف اصلی شکل‌گیری این بازار است، تا در ادامه با دیدی بهتر بتوان نسبت به میزان موفقیت آن در تحقق اهداف قضاوت کرد. استارت شکل‌گیری بورس کالای ایران به سال ۱۳۸۲ بازمی‌گردد.
سیگنال‌های افزایشی بازار فولاد
می متالز - بازار مقاطع طویل فولادی کشور در اولین روز از هفته جاری با افزایش تقاضا و رشد قیمت روبه‌رو شد، به‌گونه‌ای که بهای میلگرد سایز ۱۲ از ۱۰ هزار و ۳۰۰ تومان در روز شنبه هفته قبل ( ۸ آذر) به ۱۰ هزار و ۹۰۰ تومان در شنبه (۱۵ آذر) رسید.
مجلس مکلف به تنظیم بازار فولاد نیست
می متالز - در ایران دهم آذر به‌عنوان روز مجلس شورای اسلامی نام‌گذاری شده است. به همین بهانه به بررسی تاثیر عملکرد این نهاد قانون‌گذار بر اقتصاد بخش صنایع معدنی با تکیه بر صنعت فولاد پرداخته‌ایم، چراکه نمایندگان شورای اسلامی طی ماه‌های اخیر بر بحث تنظیم بازار فولاد تکیه کرده‌اند.
بازار مقاطع فولادی گوش به زنگ اتفاقات ارزی
می متالز - ایستادگی بازار آزاد در مقابل ورود نرخ مقاطع به کانال ۱۳ هزار تومان باعث شده تا پیش‌بینی کاهش بهای این محصولات به شرط تثبیت یا کاهش نرخ ارز در کشور تقویت شود.
بازار فولاد جولانگاه دلالان
می متالز - واسطه‌گری یا دلالی جنبه‌های مثبت و منفی دارد. اما در کشور ما اغلب فعالیت‌های واسطه‌گری زمینه بر هم خوردن بازار و بروز التهابات قیمتی را فراهم میکند.
حباب نرخ مسکن متاثر از فولاد نیست
می متالز - بازار مسکن در ایران، مدت‌هاست شرایط مساعدی ندارد. این نابسامانی‌ها در ماه‌های اخیر تشدید هم شده است؛ بنابراین در روزهایی که تعداد معاملات مسکن از رکود شدید در این حوزه خبر می‌دهد، قیمت‌ها در مسیر صعودی قرار گرفته‌اند.
اندراحوالات معاملات اسلب/ ایجاد شفافیت به کمک سازوکار بورس کالا
می متالز - معاملات اسلب از سال ۹۷ از رینگ معاملاتی بورس بورس جولانگاه بازار توافقی ها بورس جولانگاه بازار توافقی ها کالا خارج و مقرر شد این معامله میان خریدار و فروشنده انجام شود. همین موضوع نیز زمینه کاهش شفافیت معاملات اسلب را فراهم کرد، چراکه در روند فروش یک محصول خارج از بورس کالا امکان پیگیری معاملات به‌طور کامل ممکن نیست.
دوراهی صادرات شمش یا مقاطع فولادی؟
می متالز - بازار فولاد هر روز چهره‌ای جدید پیدا میکند اگرچه بیشترین اثر آن را در نوسان قیمت‌ها می‌بینیم.
فرمول ارزی برای بازار فولاد
می متالز - بازار فولاد در یک سال گذشته چه نوسان نرخ و با چه کیفیتی را پشت سر گذاشت؟ رجوع به نمودار نشان می‌دهد فولاد از قیمت ۲ هزار و ۷۰۰ تا ۵ هزار و ۵۰۰ تومان در سال ۹۷ نوسان کرده است.
حذف سقف رقابت فولاد در بورس کالا
می متالز - بازار فولاد روز گذشته با پشت سرگذاشتن دو روز متمادی کاهشی، ریزش‌هایی را تا ۳۰۰ تومان برای هر کیلوگرم در مصنوعات فولادی پشت سرگذاشت تا بار دیگر تحرکات منفی را در بازار از خود به نمایش گذاشته و نشان بورس جولانگاه بازار توافقی ها دهد هنوز پتانسیل‌های اصلاح قیمت‌های کنونی وجود دارد.
نابازار فولاد
می متالز - رشد قیمت‌ها در بازار فولاد روز شنبه گذشته به یک رکورد تاریخی رسید، در حالی که شاهد ضعف عرضه و هیجان روانی تقاضا در این بازار بودیم که در نهایت این شرایط به نابازار فولاد منجر شد،گویی بازار دیگر از کارآیی کشف نرخ و پویایی لازم برخوردار نیست.
معرفی محیطهای شغلی سازنده/ بازارها جولانگاه شیطان
خبرگزاری مهر - گروه دین و اندیشه: حضرت آیت الله مجتبی تهرانی با معرفی و تشریح محیطهای شغلی سازنده، بازارها را جولانگاه شیطان دانست که فعالیت در این محیطها دقت نظر و توجه بسیاری می‌طلبد.
مروری بر مباحث گذشته
بحث ما راجع به تربیت به معنای روش رفتاری و گفتاری دادن بود. انسان به طور معمول و غالب در چهار محیط خانوادگی، آموزشیِ تحصیلی، رفاقتی و شغلی روش میگیرد. گفتیم که سومین محیط، یعنی محیط رفاقتی قویتر و اثرگذارتر از محیطهای دیگر است و بحث ما به چهارمین محیط، یعنی محیط شغلی رسید. البته ما فضای پنجمی هم داریم که حاکم بر محیطهای چهارگانه است.
جلسه گذشته عرض کردم که در باب محیط شغلی برای انسان در سه رابطه بحث می‌شود. یک؛ نفسِ شغل، دو؛ محیطی که در آن کار میکند، سه؛ روابطی که با افراد نسبت به آن کار پیدا میکند.
اما اول که جلسه گذشته وارد آن شدم، نفس شغل است. عرض کردم اگر چه بعضی از شغلها حرام نیستند و از نظر شرعی، نسبت به آنها نهی الزامی نیست، اما ممکن است در بُعدی از ابعاد انسان اثر سوء داشته باشند. در قالب اصطلاح فقهی میگویند نهی تنزیهی شده است و کراهت دارد. روایاتی را هم در باب شغلهایی که بر انسان اثر تخریبی دارد و موجب تضعیف بُعد انسانیِ انسان یا بُعد معنویِ انسان می‌شود مطرح کردند که نمونههایش را جلسه گذشته عرض کردم.
محیطهای شغلی سازنده
1. فضای باز و سیر آفاق
بر عکس، شغلهایی داریم که نقش سازندگی برای انسان دارد؛ لذا در آخر جلسه روایتی خواندم که انبیای ما شغل زراعت را انتخاب میکردند. روایت از امام صادق(ع) بود که حضرت فرمودند: «وَ مَا فِی الْأَعْمَالِ شَیْءٌ أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ مِنَ الزِّرَاعَةِ وَ مَا بَعَثَ اللَّهُ نَبِیّاً إِلَّا زَرَّاعاً إِلَّا إِدْرِیسَ ع فَإِنَّهُ کَانَ خَیَّاطاً»(وسائلالشیعة، ج 17، ص 41) چون نمیخواهم به طور مفصّل بحث کنم فقط به عنوان نمونه بیان کردم و میخواستم این را عرض کنم که نفسِ شغل هم در بُعد انسانی و هم در بُعد معنوی، روی انسان اثر میگذارد.
اکثر انبیا چوپان بودند
حالا میخواهم بروم سراغ بخش دوم، یعنی محیطی که انسان در آن شاغل است. در باب اثر گذاری محیط روی انسان، بحث مفصلی وجود دارد، اما من چارهای ندارم جز این که اشاره کنم و رد شوم. هر محیطی که انسان در آن باشد، هم نقش سازندگی و هم نقش تخریبی دارد. هیچ ارتباطی هم با کار انسان ندارد. ممکن است شغل تو خوب باشد اما محیطی که داری در آن کار میکنی، خوب نباشد.
مثلاً در مورد نقش سازندگی شغل زراعت، همین روایتی است که حضرت فرمودند: «مَا بَعَثَ اللَّهُ نَبِیّاً إِلَّا زَرَّاعاً» انبیا زراعت میکردند. شما اگر بروید در تاریخ انبیا نگاه کنید، میبینید که اکثر انبیا چوپان بودند، هم زراعت میکردند و هم چوپانی؛ یعنی بیابانگرد بودند. تا به حال فکر کردید که چرا اینها سر به بیابان گذاشته بودند؟ پیغمبر اکرم ما هم وقت نزول وحی، تنها، در غار حراء بودند. مثال میزنم که کمی ذهنهایتان را آماده کنم. خودِ پیغمبر هم چوپانی می‌کرد.
بیابان محیطی سازنده است
چرا انبیا شغل زراعت و چوپانی را انجام میدادند؟ چون محیط این شغلها یک محیط زنده کننده بُعدِ معنویِ انسان است. من در باب زراعت راجع به نفس شغل بحث کردم، اما حالا راجع به نفسِ شغل نیست، اینها را با هم تفکیک کنید. ظاهراً زراعت در بیابان است، کسی در حیاط خانه یا پشتبامش زراعت نمیکند. چوپانی هم همینطور است، در خیابانها چوپانی نمیکنند، هیچ وقت گله حیوانات را در خیابانهای شهر نمیآورند. محیط بیابان برای انبیا نقش سازندگی داشته است.
مشاهده بیابان سیر آفاقی است
ما در باب بُعد معرفتیمان یک سیر داریم که باید در آن قدم گذاشت و پیش رفت. من همان تعبیر قرآنی را میگویم. سِیری داریم که این سِیر، سطح معرفتیِ انسان را بالا میبرد، این سیر هم با مشاهده است. تعبیری در آیه شریفه است که میفرماید: «سَنُریهِمْ آیاتِنا فِی الْآفاقِ وَ فی أَنْفُسِهِمْ حَتَّى یَتَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَق» (سوره فصلّت، آیه 53) بزرگان این تعبیر قرآنی را در قالب اصطلاح میریزند و میگویند: سِیر آفاقی و سِیر انفسی. سِیر آفاقی همین محیطهایی است که گفتیم اثر سازندگی دارند و اینها شهود است؛ «سَنُریهِم آیاتنا فی الآفاق و فی أنفسهم» قرآن سیر در آفاق را قبل از انفس میآورد و می‌گوید ما آیات خود را نشان میدهیم، پس مسأله شهود مطرح است.
تأثیر دیداری این مشاغل
در باب تربیت، هم مسئله دیداری ، هم گفتاری و هم شنیداری است. در اینجا بحث دیداری است. خداوند در بیابانها، دارد در بُعد دیداری و در بُعدِ معنوی، پیامبرش را پرورش می‌دهد. در بیابان زخارف مادّی نیست، جاذبههای مادی نیست که من را به خودش جلب کند، منطقهای آرام که هیچ رابطهای با مظاهر مادیت ندارد، چشم انسان دارد میبیند. انسان در این محیط، به خصوص در شبهایش که نگاه میکند، پِی به عظمت خالقش میبرد.
ارتباط با خدا در محیطهای باز و وسیع
پیغمبرها راه میافتادند در بیابانها چوپانی میکردند، خودشان را در بُعد معرفتی تربیت میکردند. سیر آفاقی داشتند. انتخاب این شغل، برای سیرِ آفاقی او است. از مظاهر دنیایی و مادّی و از جلوات مادّیت منقطع میشدند. کوه را نگاه میکردند، آسمان را نگاه میکردند، هرجا را نگاه میکردند، میگفتند: «جلّ الخالق»، «العظمۀُ لله»؛ این محیط شغلی برای شخص سازنده است.
2. محیط زندگی و محدودیتهای تربیتی
این یک محیط، در مقابل، محیطی است که در آن مظاهر شیطانی است. یعنی آن بُعد شیطانی من را تحریک و زنده میکند. شغلم بد نیست، محیط شغلیام بد است. این محیط، روی انسان نقش دارد. دقیقاً در معارف ما اینها آمده است. حالا من به عنوان نمونه عرض میکنم که ما هم از نظر محیط شغلی و هم از نظر شهری بورس جولانگاه بازار توافقی ها در انتخاب شهر، به روایاتی برخورد میکنیم که عجیب است. ما روایاتی داریم که از سعادت شخص این است که شغل او در شهر خودش باشد.
روایت از زینالعابدین(ع) است: «قَالَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ: إِنَّ مِنْ سَعَادَةِ الْمَرْءِ أَنْ یَکُونَ مَتْجَرُهُ فِی بَلَدِهِ وَ یَکُونَ خُلَطَاؤُهُ صَالِحِینَ وَ یَکُونَ لَهُ وُلْدٌ یَسْتَعِینُ بِهِم»(الکافی ، ج 5، ص 257) از سعادت فرد این است که محل کسب و کارش در شهر خودش بوده و با نیکان رفت و آمد داشته باشد و فرزندانی داشته باشد که کمککارش باشند.
شهر خود و آبروداری
به طور غالب اینطور است که اگر انسان در همان محیطی که زندگی کرده است، شغل او باشد، یک سنخ تقیدات دارد. گاهی تقیدات انسان در ربط با اعتقادات دینیاش است، گاهی نه خیلی متدین نیست، اما در آن محیط، حساب آبرویش را میکند. یک سنخ از خلافکاریها را نمیکند برایاینکه از محیط زندگیاش شرم میکند. اگر شغلش در محیط زندگیاش باشد، یک سنخ خلافکاری را نمیکند، این قید و بندها وجود دارد.
اگر از این محیط به یک محیط دیگر رود بالأخره همان هواهای نفسانی، همان ابعاد حیوانی در او وجود دارد. می‌شود مثل یک مرغ از قفس آزاد شده، خصوصاً اگر محیط هم خراب باشد. ممکن است که هر خلافی را مرتکب شود که اگر در شهر و محله خود بود، هیچگاه مرتکب آنها نمی‌شد. من مسأله را خیلی ساده کردم که همه متوجه شوند.
جابهجایی شغلی و تحصیلی مخرب است
این نکته که عرض میکنم، در محیط شغلی که هست هیچ؛ در محیط تحصیلی هم هست که به آن اشاره کرده بودم. این از ظرائف معارف ما است که فرد از محیط خانوادگیاش به محیط دیگر نرود. آنجا که رفت خلاف کردن، برایش آسان می‌شود. این جابهجاییها نقش تخریبی دارد. آن محیط بیابیان، آنجا نقش سازندگی بود، بُعد معرفتی را بالا میبرد، اینجا ببین چه کار دارد میکند؟!
شغل در شهر خود مانع پرده دری است
از سعادت شخص این است که کارش در شهر خودش باشد و از شهرخودش بیرون نرود. روی این حساب نشده است. آیا می‌توان هرکس را به هرجا فرستاد؟ میدانید این کارها منشأ فساد است؟ برخی افراد از معارف دینی بیخبر هستند و با این کاهایشان جامعه را هم به فساد میکشند. «قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ: ثَلَاثَةٌ مِنَ السَّعَادَةِ الزَّوْجَةُ الْمُؤَاتِیَةُ وَ الْأَوْلَادُ الْبَارُّونَ وَ الرَّجُلُ یُرْزَقُ مَعِیشَتَهُ بِبَلَدِهِ یَغْدُو إِلَى أَهْلِهِ وَ یَرُوح» (الکافی ، ج 5، ص 258) سه چیز مایه خوشبختی است؛ همسر همراه، فرزندان نیکوکار و شغلی که در شهر فرد باشد و فرد پس از کار، نزد خانوادهاش رفته و با آنها خوش باشد. چنین شخصی، صبحها چشمش در خانوادهاش باز میکند و بعد به سر کار می‌رود. شب هم سر خانه و زندگیاش بر میگردد. آیا باز هم ممکن است خطا کند و به بیراهه برود؟
بعضیها میگویند: اسم فرزندم برای کار یا تحصیل، در فلانجا در آمده است؛ چه کار کنیم؟ گویا از این معارف، دور هستند. بگذار سر خانه و زندگیاش باشد. حداقل این است که آن حُجب و حیایی که در منطقه خودش هست، مانع می‌شود که یک سنخ کارهای خطا را برای حفظ آبرویش انجام دهد. همین خوب است که با این کار، پرده حیا را ندرد.
مرغ از قفس پریده
اگر او از شهرش برود و برگردد دیگر آدم سابق نیست. عین مرغ از قفس پریده است. همین منطقه شهر خودش، برایش یک قفس است. اینجا ملاحظه میکند، اما اگر رفت جای دیگر، ملاحظه نمیکند، بعد هم پرده دری میکند، مگر می‌شود به این زودی درستش کرد. خراب کردن آسان است، ساختن خیلی سخت است. لذا ما می‌بینیم در روایت، فقط محیط را می‌گوید، آن هم محیطی که انسان میخواهد در آن محیط با مسائل مادّیت رو به رو شود.
3. محیط فریفتهشدن نسبت به مظاهر دنیا
اینجا اصلاً با شغل کاری نداریم. جای پول در آوردن است، گفتیم بحث ما درباره محیط شغلی است. شغل هم که میگوییم، یعنی شخص میخواهد معیشتش را با این کار و حرفه بگذراند. سر و کارش با مسائل مادّی است. جایی که برای مسائل مادّی آماده شده، خیلی باید مراقبت شود که جلوات مادّیت زیادی نداشته باشد و انسان را فریب ندهد. محیط کاری، شما را فریب ندهد و -نعوذ بالله- ریشههای رذایل اخلاقی را در شما زنده نکند، زیاده طلبی نیاورد، حرص و آز نیاورد.
بازارها جولانگاه شیطان
به تعبیری که در روایات است، در محل کسب که جایی است که انسان پول در میآورد، عوامل شیطانی برای تحریک ابعاد شیطانی انسان فراهم است؛ حواست را باید در این محیط جمع کنی! من به کَسب کاری ندارم، در مورد محیط کَسب بحث میکنم.
ما در باب محیط کسب، روایات متعدده داریم. به عنوان نمونه روایتی است از پیغمبر که فرمودند: «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ: شَرُّ بِقَاعِ الْأَرْضِ الْأَسْوَاقُ» شرترین جا در میان قطعههای زمین، مرکزی است که میخواهی با مسائل مادّی رو به رو شوی و مال به دست بیاوری، «وَ هِیَ مَیْدَانُ إِبْلِیسَ» و این قطعه جولانگاه شیطان است.
«یَغْدُو بِرَایَتِهِ وَ یَضَعُ کُرْسِیَّهُ وَ یَبُثُّ ذُرِّیَّتَهُ» اینجا شیطان میآید و کرسیاش را میگذارد و بعد هم بچههایش را در محیط پراکنده میکند. بعد هم هر کسی را متناسب با خودش فریب می دهد؛ یکی کم میگذارد، یکی دروغ می‌گوید و . «فَبَیْنَ مُطَفِّفٍ فِی قَفِیزٍ أَوْ سَارِقٍ فِی ذِرَاعٍ أَوْ کَاذِبٍ فِی سِلْعَةٍ»(وسائلالشیعة، ج 17، ص 468) همه طور کلک می‌زند برای این که پول در بیاورد.
پاداش یک سبحان الله در بازار
باز روایتی دیگر از پیغمبر اکرم است که فرمودند: «رُوی عن رسول الله(ص) قال: السوقُ دارُ سهوٍ و غفله» محل کسب، جایی است که آدم در آن غفلت میکند، «فمن سبَّحَ فیها تسبیحهً کتب له بها الف الف حسنه» اگر انسان در این محیط، یک سبحان الله بگوید، یک میلیون حسنه برایش نوشته می‌شود. یعنی اگر آدم به جایی برود که مظاهر مادّیت او را جذب میکند و از خدا بی خبر می‌شود و به یاد خدا باشد بسیار ارزش دارد.
«محیط» این کار را میکند. اینجا بحث شغل نیست، فرق بگذارید! جاذبه محیط مادّیت، انسان را میسازد و تخریب میکند. همین یک تسبیح که یک میلیون به حساب میآید، جهت این است که این یک تسبیح بسیار ارزنده است، چون دیگر از خدا غافل نشده است، محیط نمی‌تواند بُعد معنوی او را تخریب کند. حتی علی(ع) در عهد نامهای که به مالک اشتر مینویسد، همین مطالب را توضیح می‌دهد، که دیگر در حوصله بحث نیست.
«تنگه تایوان» جولانگاه نظامی چین
پكن - ایرنا - تنگه تایوان بار دیگر به منطقه بحرانی میان چین و تایوان تبدیل شده است، جاییكه دو طرف هنوز بر سر پایبندی به اصل «یك چین» توافقی حاصل نكرده اند و مسوولان حكومت جدید در تایوان حاضر به قبول آن نیستند.
به گزارش ایرنا، چین آشفته تر از همیشه نشانه های شدت گرفتن بحران را درك كرده است و نظاره گر فروش محموله جدیدی از تسلیحات پیشرفته آمریكا به ارزش یك میلیارد و ۴۲۰ میلیون دلار به این جزیره است.
اما اینكه تصور شود چین دست روی دست می گذارد اشتباه است. این كشور خیلی زود به آمریكا اعتراض كرد و به دنبال آن ناوهایش را به منطقه گسیل داشت.
ناو هواپیمابر «لیائونینگ» كه امروز (جمعه) وارد منطقه هنگ كنگ شده، پیشتر آبهای تنگه تایوان را جولانگاه خود كرد تا هشداری صریح به تایوان داده شود كه مبادا هوس رفتن به سمت استقلال كند.
«تسای اینگ ون» زنی از حزب دمكراتیك ترقیخواه كه قدرت را ماه می سال ۲۰۱۶ در تایوان در اختیار گرفت، اصلی ترین مانع برای چین است. حزب او از دیدگاه پكن اساسنامه استقلال طلبانه دارد و برای جدا شدن از چین تلاش مضاعفی دارد.
این حزب اگرچه هنوز رسما اعلام استقلال نكرده است و می گوید حاضر به گفت وگو با چین بر سر یك میز است، اما نمی خواهد محور گفت و گوها اصل «یك چین» یا همان «چین واحد» باشد.
«شی جین پینگ» رییس جمهوری خلق چین هم یك هفته قبل در مراسم بیستمین سال بازگشت هنگ كنگ به تحت حاكمیت چین هشدار داد و خط قرمز كشید و از استقلال طلبان خواست كه دست به حركتی خطرناك بر ضد اصل یك چین نزنند و وحدت كشور را خدشه دار نكنند.
در شرایطی كه چین در مرز «سكیم» و «تبت» با نیروهای هندی دست و پنجه نرم می كند و به دنبال راهی برای پاسخگویی به رقیب خود می باشد كه ۵۵ سال پیش با آن جنگیده است، شرایط در تنگه تایوان هم بحرانی است و شبه جزیره كره هم داستان خود را دارد و مركز اصلی تنش ها به حساب می آید.
اطراف چین حلقه ای از تنش ها شكل گرفته است اما طبیعتا هیچ یك از آنها به حساسیت تایوان نیست و این كشور هم بارها به آمریكا، اصلی ترین فروشنده تسلیحات به تایوان هشدار داده است این حساسیت را درك كند و بداند كه همه اصل و اساس روابط پكن و واشنگتن به موضوع تایوان گره خورده است.
چین هفت دهه است كه در حل مساله تایوان ناكام مانده و برای سومین بار از پایان سال گذشته ناو هواپیمابر خود را راهی تنگه تایوان كرده تا بازوی نظامی خود را به رخ این جزیره بكشد.
این كشور ناو مذكور را با چند كشتی جنگی در ماه دسامبر راهی این منطقه كرد و بار دیگر در ژانویه امسال دست به چنین كاری زد و از هفته قبل باز هم مانور نظامی با این ناو در تنگه تایوان داشته است.
چین كه سومین قدرت بزرگ نظامی دنیا محسوب می شود، حالا بیشتر از قبل در باره این جزیره واكنش نشان می دهد. این كشور برای جنگ با تایوان آماده نیست اما هر حركتی از سوی استقلال طلبان در تایوان تحت حمایت آمریكا می تواند آتش خشم چین را به دنبال داشته باشد و ارتش این كشور را به سوی جنگی ناخواسته بكشاند.
فعلا این كشور با اعزام ناوهای جنگی و به پرواز درآوردن جنگنده هایش به تایوان و آمریكا هشدار می دهد و اگر لازم باشد از ابزارهای سیاسی و اقتصادی بیشتری هم بهره خواهد گرفت ولی تا آن زمان بر اساس سیاست مسالمت آمیز چین و آرامش در تصمیم گیری ها اقدامات بر وحدت تدریجی با تایوان متمركز خواهد بود.
آساق**1597*انتشاردهنده:فرهاد راستی
مرزهای فکری جامعه نباید جولانگاه جاعلان روایت‌ها شود
رئیس سازمان بسیج رسانه گفت: اصحاب رسانه با عزم و اراده دینی و انقلابی نگذارند مرزهای فکری جامعه جولانگاه جاعلان روایت‌ها شود.
به گزارش گروه سیاست خبرگزاری آنا، عباس محمدیان، رئیس سازمان بسیج رسانه عصر سه‌شنبه در همایش رسانه و امنیت ملی طی سخنانی اظهار کرد: ۲۱ دی‌ماه سالروز شهادت شهید غلامرضا رهبر که به عنوان سالروز تأسیس بسیج رسانه نام‌گذاری شده است، نماد و الگوی شاخص برای اصحاب رسانه است که با هدف روایت حقیقت، بصیرت افزایی و آگاهی بخشی و روشنگری، در جبهه جنگ نرم به جهاد تبیین بپردازند.
وی بیان کرد: جامعه رسانه‌ای با داشتن شهدایی همچون غلامرضا رهبر که برای روایت درست و ثبت حقیقت از جان خویش گذشت تا روایت‌های ناب دفاع مقدس در تاریخ برای همیشه و تا ابد ماندگار بماند، رسالتی بس سنگین در پاسداری از حریم اسلام و ولایت را به دوش می‌کشد.
رئیس سازمان بسیج رسانه اظهار رد: در این برهه حساس، ضروری است اصحاب رسانه با عزم و اراده دینی و انقلابی برای حفظ و تقویت غیرت دینی مردم جامعه، منافع و آرمان‌های اصیل انقلاب، در جنگ رسانه‌ای و تبلیغاتی دشمن علیه نظام اسلامی، در سنگر فکر و اندیشه نگذارند مرزهای فکری جامعه جولانگاه جاعلان روایت‌ها شود.
وی خاطرنشان کرد: ما در عصر جنگ روایت‌ها به سر می‌بریم و دشمن با ابزارهای پیشرفته و پیچیده و متنوع رسانه‌ای به جعل روایت‌ها می‌پردازد تا به جبهه انقلاب ضربه بزند؛ به فرموده رهبر معظم انقلاب «مؤثرترین سلاح بین‌المللی علیه دشمنان و مخالفین، سلاح تبلیغات و سلاح ارتباطات رسانه‌ای است»؛ لذا به اهتزاز نگه‌داشتن پرچم ارزش‌های دینی و انقلابی در مصاف با جنگ نرم استکبار جهانی و صهیونیسم بین‌المللی چیزی جز تلاش جهادی رسانه‌ای برای خنثی‌سازی اهداف جبهه شیاطین برای آن متصور نیست.
محمدیان متذکر شد: بی‌شک اصحاب رسانه می‌بایست در مواجهه با جبهه دشمنان، برنامه‌ها، ترفندها و ابزارهای مقابله با آن را نیز بشناسند چراکه اگر رسانه‌ای دشمن‌شناس نباشد، نمی‌تواند مایه روشنگری باشد و به نفع انقلاب و نظام اسلامی قلم بزند.
دیدگاه شما